Ecologieën. Een album der natuur is een bundel essays en verhalen met als centrale vraag: hoe verhoudt de mens zich tot de natuur? De term ‘ecologie’ werd pas in 1866 gemunt, maar dat wil niet zeggen dat vele schrijvers, dichters en denkers daarvoor geen intuïtie of idee hadden over de samenhang tussen alle organismen in de wereld om ons heen. In Ecologieën neemt hij ons mee op een avontuurlijke, historische wandeling langs beroemdheden of juist vergeten natuurbeschouwers. Van boomkwekers, wandelende predikanten, landbouwhuishouders en rooiende missionarissen, tot aan propagandisten van gras als voedsel voor de mens, of parkstofzuigers in een met glas overhuifde natuur. We lezen over de ooievaar als brandpreventieambtenaar, een predikant die tijdens de verkondiging van Gods woord door de bliksem wordt getroffen, de zeebisschop, naakt tuinieren, et cetera.

Samenhang tussen alle organismen… Mag het organisme dat ‘mens’ heet ook deel uitmaken van dat grote geheel? Is het mogelijk om ‘tot de natuur in te gaan’? Hoe doe je dat dan? Jongstra toetst de liefde voor de groene natuur aan de lichamelijke benadering van de grasspriet door Jean Jacques Rousseau en Walt Whitman, en beschrijft vervolgens op hilarische wijze hoe hij zelf in Panoramix-kostuum de weg der druïden probeert te bewandelen. Dat er op zijn routes door veld en beemd ook wel eens misgaat bewijzen alleen al twee jonge zwijnen die het niet na kunnen vertellen.

Ecologieën is een ‘album der natuur’ in de ware zin des woords: tekst en beeld hand in hand. Gravend en verstrooiend, humoristisch en ernstig (bijvoorbeeld in Jongstra’s necrologie van het laatste oerbos in ons land), een kijk- en leesboek dat bont is als de natuur. Alles is in alles!

In elk van zijn boeken treft het de lezer telkens weer hoe de auteur citaten, verwijzingen en fictie weet samen te brengen in een kunstig, onderhoudend en vaak tegendraads werk van de verbeelding. Ecologieën sluit aan bij De ontgroende mens, een essaybundel die in 2018 bij AFdH verscheen.

‘Jongstra’s omzwervingen leiden langs behartigenswaardige inzichten en overwegingen.’
Marjoleine de Vos in NRC Handelsblad over De ontgroende mens.

Atte Jongstra (Terwispel, 1956) is schrijver, dichter en essayist, en publiceerde een omvangrijk, veelkleurig oeuvre, waarvoor hem in 2016 de prestigieuze Constantijn Huygensprijs werd toegekend. Hij is tevens (incidenteel) werkzaam als ruïne(ver)bouwer, beeldend kunstenaar, gastarchivaris en gastconservator. In de laatste hoedanigheid stelde hij in 2013 de indrukwekkende tentoonstelling De paden naar het paradijs samen, in Rijksmuseum Twenthe te Enschede.

‘In elk van zijn boeken treft het de lezer telkens weer hoe Atte Jongstra citaten, verwijzingen en fictie weet samen te brengen in een kunstig, vermakelijk en vaak tegendraads werk van de verbeelding.’
Jury Constantijn Huygensprijs 2016